Vriend of vijand

Vriend of vijand? Wat is ‘goed’ – wat is ‘fout’ in oorlogstijd. Drenthe. Tweede Wereldoorlog. ‘Vriend of vijand’ is de titel van de laatstverschenen jeugdroman van Liesbeth van Binsbergen. Ze heeft zich grondig verdiept in het thema ‘Wat is goed/wat is fout’. In ‘Vriend of vijand laat ze meerdere kanten van het leven in een oorlog zien.

Ben je fout als je als NSB-burgemeester midden in de nacht helpt bij het ophalen van hongerige stadskinderen? Ben je fout als je liever geen honger wilt lijden en daarom lid van de partij bent?
Het thema is, zoals de titel al aangeeft, de vraag of je vriend kunt zijn van iemand die anderen ‘fout’ noemen. Chris versus Tanja. Tanja versus Chris.

Chris, de Amsterdamse zoon van de nieuwe NSB-burgemeester en Tanja, een Amsterdams meisje dat vanwege de honger in een dorp in Drenthe mag logeren. Uitgerekend in een gezin waar regelmatig onderduikers zijn. Tanja en Chris ontmoeten elkaar, Tanja weet niks van de achtergrond van Chris’ vader en helemaal niet wat Chris stiekem doet. Kan Tanja de vriend van Chris zijn?  Of is Chris haar vijand? Een jongerenboek over een dilemma.

Liesbeth van Binsbergen laat in dit boek zien dat het in oorlogstijd niet zwart of wit is, maar dat er veel lastige grijsgebieden zijn, dilemma’s dus.
Chris denkt dat hij ‘de goede zaak’ dient door zijn vader, NSB-burgemeester, te helpen met informatie. En hij denkt die informatie bij Tanja te halen, die logeert op de boerderij van Van Zanten. Dat brengt hem in een innerlijk conflict. Want Tanja is best een leuk meisje. Maakt hij geen misbruik van haar door zijn pogingen meer te weten of er mogelijke onderduikers bij haar logeeradres? Hij vond Tanja echt aardig en dat maakte het erg ingewikkeld. En Tanja is eigenlijk best blij met aandacht van iemand die Amsterdam ook kent, waarmee ze over haar leven in Amsterdam kan praten.
‘Hij zuchtte. Was het zo ingewikkeld of deed hij gewoon ingewikkeld’. (blz. 135)

Chris wordt behoorlijk in de war gebracht. Moet hij net als zijn vader ‘voor de goede zaak’ gaan? Gaat ‘de goede zaak’ echt voor ‘de mensen’? En ook Tanja weet het niet zo goed meer. Ze heeft ontdekt dat Chris NSB-speldjes heeft en dat zijn vader NSB-burgemeester is. Ze hoopt dat Chris  anders is als zijn vader en misschien ook wel iets voor haar wil doen. Chris merkt dat zijn moeder twijfelt of het NSB-werk wel ‘de goede weg is’, ze raakt ook haar familie kwijt…

En zo gaat Chris niet meer achter informatie bij Tanja aan, maar andersom. Hij moet haar helpen. En Chris krijgt een opdracht, voor ‘de vijand’. Voor Tanja. Dat was iets anders. Toch? Is informatie doorspelen aan de vijand geen verraad? Was Tanja ‘de vijand’?

Tante Dien laat Tanja zien dat de Duitsers ook ‘gewoon mensen zijn. ‘Bint ook mens’n, ja’. (blz. 200). Het is mooi dat Van Binsbergen aan de lezers meegeeft dat in een oorlog alles anders kan zijn dan je denkt en dat je niet op je eerste inzicht moet vertrouwen. ‘Ie mut niet altied luuster’n noar de mens’n. Die mens’n zegt zo veul…Wat goed is, liekt soms fout en andersum ook’. Dominee Sanders laat zien dat ‘iedereen vergeving nodig heeft’.

Het boek is geschreven vanuit een wisselend perspectief, vanuit Chris en vanuit Tanja, zodat je de vragen, twijfels en overwegingen van allebei meekrijgt. Je kunt je in beide personages goed inleven. Mooi gedaan!

Het is heel goed dat er boeken als ‘Vriend of vijand’ zijn, goed om jongeren te laten zien dat fout niet altijd fout is, maar dat er meer kanten aan een zaak zitten. Ook in een tijd waarin IS actief is en er mensen worden onthoofd.

Bij dit boek schreef de auteur een lesbrief.

Gideon (14 jr.): Een mooi boek, waar ik wel lang over heb gedaan. Maar, ik zat gelijk in het verhaal en vond het leuk om het verhaal vanuit verschillende personages te volgen.

AP

 

Koop dit boek bij je plaatselijke (christelijke) boekhandel

of

BESTEL ONLINE

Boekgegevens

Titel:

Vriend of vijand

Jaar van uitgave:

2014
2014

Aantal pagina’s:

336
336

Uitgeverij:

Columbus
Columbus

Prijs:

5.95
5.95

Deel deze recensie

Follow Me On Instagram

Het Platform Christelijke Kinderboeken promoot het christelijke kinder- en jeugdboek en reikt ieder jaar de EigenWijsPrijs, Het Hoogste Woord en de #YAP uit.

Zoeken

Iets kwijt? Vind het hier ...

© 2023, Alle rechten voorbehouden.