Dit is een biografie over het leven van John Wycliffe, die je als voorloper van de Reformatoren Maarten Luther en Johannes Calvijn kunt zien, in zijn strijd tegen de macht van de Kerk, het opkomen voor ‘de gewone man’ en het strijden voor een begrijpelijke vertaling van de bijbel.
Uitgeverij Den Hertog werkt al langere tijd aan de hervertelling van het leven van personen uit de kerkgeschiedenis die een belangrijke rol hebben gespeeld en van grote invloed zijn geweest.
Deze keer is er terecht aandacht voor het leven van John Wycliffe, een man die zijn tijd ver vooruit was en er als eerste voor gezorgd heeft dat gewone mensen de bijbel in hun eigen taal konden lezen, zonder afhankelijk te zijn van geestelijken die de Bijbel in Latijn lazen. Het gevolg van Wycliffes werk is dat er ruim 600 jaar later een organisatie als Wycliffe bestaat, Wycliffe. Daarnaast is er het werk van The United Bible Societies, waarbij ook het Nederlands Bijbelgenootschap aangesloten is, die gezamenlijk werken aan Bijbelvertalingen voor zoveel mogelijk mensen wereldwijd.
John Wycliffe leefde maar 60 jaar, van 1324-1384 in Engeland. Hij studeert nog, als door de pest in zijn land een derde van de Engelse bevolking overlijdt. John wordt pastoor en docent aan de universiteit. Hij gaat in tegen de macht van de Kerk, geeft dit openlijk door aan zijn studenten en schrijft het op. Helaas voor John was er in die tijd geen boekdrukkunst, anders was zijn invloed nog veel groter geweest.
De Kerk wil haar macht ook aan gewone overheden opleggen. Wycliffe gaat ondanks tegenstand van de Kerk door met zijn werk en geeft aan dat niet de Kerk, maar de Bijbel macht heeft en het boek van God is. Hij leert dat Jezus Christus hoofd van de kerk is, in plaats van de paus. Hij ageert tegen de rijkdom van de kerk, tegen de leer van de goede werken, aflaten en dodenmis en vagevuur. Hij roept op om de Bijbel uit het Latijn te vertalen. In een later schrijven ontkent hij dat brood en wijn tijdens de viering van het Avondmaal niet in het lichaam en bloed van Christus veranderen.
Wycliffe krijgt het voor elkaar dat de bijbel in het geheim in het Engels wordt vertaald én overgeschreven. Hij stelt priesters aan (Lollards) die naar markten gaan om mensen Bijbelteksten aan te leren, door ze te vertellen en door er een lied van te maken. En ze roepen en zingen op de markt ‘O alle dorstigen, kom tot de wateren en gij die geen geld heft, komt, koopt en eet, komt koopt zonder geld, zonder prijs, wijn en melk’. De mensen leren dat ze genade bij God kunnen krijgen zonder er geld (aflaat) voor hoeven te betalen.
Er komt opstand in Engeland. Wycliffe krijgt de schuld van alle misstanden die ontstaan, hij mag geen les meer geven aan de universiteit en wordt als ketter uitgeroepen. In 1382 is de vertaling van de eerste Engelse bijbel klaar. In hetzelfde jaar overlijdt Wycliffe.
Dit boek over John Wycliffe past naadloos bij de viering (2017) waarbij het werk van Maarten Luther herdacht wordt en waar refo500 voor aan de weg timmert. Wycliffe was 135 jaar (voor 1517) al klaar met de eerste vertaling van de Bijbel uit het Latijn. Is er in 1982 wel een 600jaar-Wycliffe-herdenking geweest? Vast wel.
Voor iedereen, 11+, die geïnteresseerd is kerkgeschiedenis en het werk rond Bijbelvertalingen is dit een interessant verhaal. Geïllustreerd met sfeervolle potloodtekeningen van Jack Staller.
AP
Koop dit boek bij de plaatselijke boekhandel
of