Het eerste boek, Auslander, van Paul Dowswell schiep nieuwsgierigmakende verwachtingen voor zijn tweede boek. Die zijn niet beschaamd. Dit boek is nog beter. Sector 20 speelt in de beginjaren ’70 in Oost-Berlijn. Het is een verpletterend boek: ‘Stasi regiert im DDR’, dat is de meest korte samenvatting van dit boek.

Na het lezen van Sector 20 weet je hoe het is om onder het socialistische regime van de Stasi te leven. Het boek geeft een knap beeld van de beklemmende, benauwende sfeer, de knellende band van de partij in de samenleving, waarin het vrijwel onmogelijk is een eigen mening te hebben, waarin iedereen ‘gelijk’ moet zijn, waarin wat opvalt buiten het ‘gewone’ verdacht is.

Voor de liefhebbers: dit boek speelt in Berlijn. Net als in de boeken van Klaus Kordon, maken we ook hier het leven van een gezin in Berlijn mee. De oorlog is voorbij, de nazi’s zijn weg, maar de Stasi is erger. ‘Anders dan onder de nazi’s werd je niet gedwongen om iets te doen. Je hoefde bijvoorbeeld niet naar de FDJ als je dat niet wilde…’. Centraal thema in het boek is de allesoverheersende rol van de Stasi in Oost-Berlijn. Heb je een andere mening dan die van de Partij, dan is er geen kans op verder onderwijs of een baan. Bij een vermoeden van afkeer van de gewenste mening start de grote afluistermachine: Stasi regiert.

Hoofdpersoon is Alex, middelbare scholier, intelligent, lang haar, dol op popmuziek, speelt in eigen bandje. Alex baalt van de eenheidsworst in de DDR, van de lessen politiek, hij moet veel moeite doen om zijn desinteresse niet te laten merken, ergert zich aan het onmogelijke om je een eigen mening te vormen. En precies die dingen maken dat hij opvalt, dat er een reden gevonden wordt om hem in de gaten te houden.

Sector 20 gaat hem volgen, de afdeling binnen de Stasi die zich met dissidenten bezighoudt. Bij deze afdeling werkt Erich Kohl, hij is onlangs van een buitenlandfunctie afgehaald. Om zo snel mogelijk weer capabel geacht te worden voor een functie buiten de DDR is Erich Kohl hard aan de slag voor de nominatie van best presterende Stasi-medewerker. Hij draagt een geheim met zich mee, dat zijn meerdere Theissen, beslist niet mag weten…(‘Iedereen heeft zo zijn geheimen, maar die van Erich Kohl waren duisterder dan die van de meeste mensen’)

Alex ‘zus Geli is een creatieveling, haar kunst ‘mag alleen middel zijn dat dient tot perfectionering van de socialistische staat’. Wat dat met haar kunstfoto’s te maken heeft, ziet Geli niet. En dat is verdacht. Wanneer Holger, een van de bandleden van het popbandje van Alex plotseling verdwenen is, wordt Alex opgepakt vanwege mogelijke betrokkenheid. Heeft Alex hiermee te maken? De ouders van Alex en Geli doen hun uiterste best trouw aan de partij te laten merken, al zijn ze thuis best liberaal. Sophie, Alex ‘vriendin, deelt zijn mening over het regime, maar heeft last van haar ouders, stijle partijvolgers, die de vriendschap met Alex niet op prijs stellen. (Humor: ‘Op de schoorsteenmantel stonden ornamenten van Lenin en de Rode Vlag. Alex stelde zich zo voor dat de heer en mevrouw Kirsch een beddensprei  hadden met Lenin er levensgroot op geborduurd en deed zijn best om niet te lachen’) Om ongestoord te kunnen praten, wandelen Alex en Sophie vaak in het park. Alex heeft steeds meer het gevoel gevolgd te worden. Is dat alweer die man? Of lijkt het maar zo. Alex en Geli zijn bevriend met Lily, die als wedstrijdzwemmer voor de DDR uitkomt. Het valt hen op dat haar karakter verandert en ze steeds mannelijker lijkt te worden. Komt het door de ‘vitaminepillen’ die ze slikken moet?

Het leven wordt steeds benauwender voor Alex, Geli en hun ouders. Wanneer Alex doorkrijgt dat hij geen vervolgonderwijs mag volgen en ook zijn vakantiebaan om onduidelijke reden kwijtraakt, vertelt zijn vader dat ze gaan vluchten. Sophie mag het niet weten, maar…Alex vertelt het op het laatste nippertje toch..

Bij de vlucht gebeurt er van alles tegelijk, schokkende dingen, waar Alex, Geli en zijn ouders nog lang last van hebben. Ze worden snel opgevangen in West-Berlijn en weten niet wat hen daar overkomt. Ze ontdekken dat ze het ‘kapitalistische Westen’ – de heerlijke nieuwe wereld – eigenlijk niet altijd even aantrekkelijk vinden en merken dat de Wessies hen met argwaan bekijken. Zij zijn anders, ouderwets en hebben rare ideeën. Gelukkig vindt Alex er muziekvrienden en mag Geli verder studeren op een kunstacademie.

Dan blijkt dat de arm van de Stasi ook over de grens heen reikt. Waarom is Vader niet gelukkig, terwijl hij wel een fijne baan heeft? Hoe kan het dat hun nieuwe adres bekend geworden is? En wie is de man waarvoor zelfs Erich Kohl liever snel weggaat? Wanneer alles bij elkaar komt in een razende achtbaan, worden de kaarten opnieuw hevig geschud.

Een bloedspannend verhaal dat een haarscherp beeld geeft van het DDR-leven in Oost-Berlijn, in jaren ver na de bouw van de muur en lang voor de val van de muur. Aanrader voor 14+ middelbare scholieren, must voor alle VO-mediatheken.

AP

Koop dit boek bij de plaatselijke boekhandel of BESTEL ONLINE