‘Het rode lint’ is het verhaal van de veertienjarige Ella, die in een naaiatelier in Auschwitz-Birkenau (Berkenwoud) werkt. Ze maakt de mooiste jurken voor de vrouwen van hooggeplaatste nazi’s. Elke jurk is een kans om te overleven. Ze raakt bevriend met de dromerige Rose. Samen proberen ze hoop te houden in de hopeloze wereld van een vernietigingskamp.

Een onvoorstelbaar en krachtig, hoopvol verhaal over vriendschap en overleven in de meest verschrikkelijke omgeving, een verhaal, dat diep zal raken, waarbij je tranen hoog zullen komen te zitten.

Het boek is ingedeeld in delen – Groen – Geel – Rood – Grijs – Wit – Roze – naar de jurken die Ella naait.

Ella en Rose zijn in Berkenwoud terechtgekomen. ‘Ze zeiden dat we onze kleren terug zouden krijgen nadat we hadden gedoucht. Ze logen. We kregen gestreepte hobbezakken. Als Streepies renden we in het rond, als een kudde op hol geslagen zebra’s. We waren geen mensen meer, we waren nummers. Ze konden met ons doen wat ze wilden’.

Hoofdpersonen in het verhaal zijn Ella en haar ‘kampvriendin Rose’, die ze  ‘Eekhoorn’ had genoemd. Ze zijn tegenpolen. Ella is nuchter, Rose leeft in andere, fantasiewerelden, waarin ze kan wegvluchten en waarin ze Ella soms kan meenemen. Het helpt om aan totaal andere dingen te denken. Aan hun eigen modewinkel later. Aan hoe de mode op dat moment zou zijn. Aan … Rose helpt telkens om precies op de moeilijkste momenten met ontregelende opmerkingen, vragen of fantasierijke verhalen te komen. ‘Heb ik je ooit verteld over die keer dat…?

Ella heeft naaien van haar oma geleerd en meldt zich aan bij het naaiatelier. Zo ook Rose. Zo leren ze elkaar kennen. De 14-jarige Ella zegt dat ze zestien is, ‘het magische getal’. De wereld in het naaiatelier is knalhard. Maar Ella krijgt een kans door haar bluf ‘Ik ben coupeuse’. Bedankjes krijgt ze niet voor haar werk, Mina doet alsof het háár werk is. De betaling is in sigaretten, ruilwaar in Berkenwoud. De stoffen voor het naaien halen ze uit ‘Het Warenhuis’, ‘een verschrikkelijk kerkhof van levens en bezittingen’. 

Ella kan zich niet voorstellen wat er echt gebeurt in het kamp. ‘…er was te veel rook, te veel as. Te veel mensen die aankwamen en verdwenen. Niet aan denken. Denk aan jurken’.  De gevangenen realiseren zich dat ze  ‘niets’ betekenen in het kamp. ‘Weet je, ik heb me nooit gerealiseerd dat Jouw Soort zo goed zou kunnen naaien’. 

Ella en Rose besluiten ‘We mogen niet onzichtbaar worden of verdwijnen. We bestaan nog steeds (…) We moeten zo lang mogelijk in leven zien te blijven (…). Rose keek me vastberaden aan. ‘Wij blijven leven’, zei ze’. (…) Kijk omlaag naar je  naaiwerk, niet omhoog naar de schoorstenen’. 

Op een dag krijgt Ella een ‘nieuwe naaimachine’. Ze ontdekt dat het Betty is, de naaimachine van haar oma. Waar is oma?

Het rode lint dat Ella van Rose krijgt is het symbool van hoop op een betere toekomst. Een lint om altijd bij je te houden en, zo beloven ze elkaar, om later – in de stad van Licht – aan de tak van een boom te hangen, als symbool voor onze hoop’. Tegelijk is dit lint ook reden voor hun vertrek uit het naaiatelier, nadat Ella’s handen kapotgeslagen worden omdat ze een rood lint heeft.

Ella raakt Rose kwijt, als deze in het Ziekenhuisblok belandt.  Ella heeft niemand meer. Henrik is gevlucht, Rose is weg. Ze maakt een witte bevrijdingsjurk. De jurk wordt gestolen. En nog steeds fluistert de echo van Rose moet in Ella’s oren: ‘Het is altijd het donkerst voordat de zon opkomt’. Dan krijgt Ella een pakje. Ze gaat een felroze jurk maken.

Zal Ella met haar hoop overleven? Met haar toekomstdroom van een eigen kledingwinkel. Zal ze Rose ooit weerzien?

Lees dit prachtig geschreven, hartverscheurende, indringende verhaal over HOOP in een  concentratiekamp, een verhaal dat je raakt, dat zeker binnenkomt en levendig op je netvlies zal blijven. Met geweldige personages, die door Ella steevast de naam van een dier krijgen (bijvoorbeeld Rat, Hond, Eekhoorn). Een boek waarin je merkt dat daders én slachtoffers uiteindelijk allen mensen zijn, aan welke kant van de streep ze ook stonden in het kamp.

Binnen de grote hoeveelheid jongerenboeken en romans over de Tweede Wereldoorlog en haar verschrikkingen, kun je dit niet het ‘zoveelste oorlogsboek’ noemen, maar – hoe bestaat het – een bijzondere aanvulling.

AP

Koop dit boek bij de plaatselijke boekhandel of  Bestel online