Als er een meteoriet valt op het fietsenhok van de school van Tycho, komen er bij hem en zijn klasgenoten allerlei vragen boven over het heelal, de sterren, de oerknal, schepping en evolutie. Gelukkig heeft Tycho een oom die heel veel weet, oom Jeroen.
Het geheime logboek van topnerd Tycho is in veel opzichten een bijzonder boek. Het is niet zomaar een fictief verhaal over Tycho en zijn klas, het is tegelijkertijd een zoektocht naar antwoorden op veel vragen.
Het verhaal van Tycho en zijn klas begint met de instorting van een meteoriet in het fietsenhok van de school van Tycho. Vanwege deze inslag komt de oom van Jeroen (alter ego van Cees Dekker) op de proppen omdat hij alles weet van sterren en planeten. Hij komt onderzoeken of het echt een meteoriet is geweest.
Meester Jan Jaap bedenkt een slim plan voor de klas: een mensen-bieb, waarbij hij mensen uitnodigt die iets zinnigs kunnen zeggen over moeilijke onderwerpen. De klas gaat daarna niet op een schoolkamp, om zoveel mogelijk zelf te onderzoeken. Ze bezoeken Naturalis, de hunebedden in Drenthe, het Melkwegbos, een universiteit en een 3D-film van het heelal. Bij alle bezoeken komen er veel vragen naar boven, waarbij de klas zelf op onderzoek gaat en waarbij Tycho via mails en apps zijn oom Jeroen ondervraagt.
Het geheel is een bijzonder leuke en geslaagde combinatie van fictie en non-fictie. Het boek is grappig en met veel humor geschreven. ‘Er loopt een roedel wolven rond hier in de bossen en we willen ze niet lokken’. (…) en als ze vertrekken: ‘jullie hoeven je geen zorgen meer te maken over die roedel wolven. Ze zijn de grens weer over’ ‘en het grappige gegeven dat de klas ‘dode dieren’ spaart om hiermee ‘gratis’ in Naturalis binnen te komen. ‘-))
Het verhaal is afwisselend door de combinatie van het verhaal, de informatieve weetjes over hemellichamen, sterren, schepping/evolutie, mails en app-jes met oom Jeroen, QR-codes met informatieve filmpjes. De ingewikkelde informatie over deze onderwerpen wordt op een laagdrempelige manier uitgelegd. Heel herkenbaar zijn de reacties op de inzichten van oom Jeroen en Tycho en zijn klas bij de neven-personages, de omstanders naast Tycho en oom Jeroen die hun mening geven. ‘Ik ben geschokt (…) Ik dacht dat ik mijn kinderen met een gerust hart hier naartoe kon sturen’. (…) ‘Maar dan komt mijn zoon dus ineens thuis met verhalen over een oerknal’.
Er is in de media veel aandacht voor en discussie geweest over dit boek, over schepping, wel/niet in 7 dagen, over letterlijk opvatten van de tekst uit Genesis 1 of het zien in het licht van andere Bijbelteksten waarin je leest van ‘duizend jaar in de ogen van God een dag is en een dag duizend jaar’, over het wel/niet van de oerknal, over Gods scheppingskracht. Als recensent die nauwelijks kennis heeft van natuurkundige onderwerpen, valt het me in dit boek op dat de auteurs in staat blijken moeilijke onderwerpen op een heldere manier uit te leggen, waardoor het voor een leek begrijpelijker wordt.
Maar wat ik het mooist aan het boek vind is, dat beide auteurs laten merken liefde, verwondering en ontzag te hebben voor God die de schepper van alles is, een God die van mensen houdt, die alles precies goed heeft gemaakt, zodat wij als mensen op deze aarde mogen leven.
Het ND deed verslag van het symposium, donderdagavond 24 september, bij de presentatie van dit boek, in het EH-gebouw in Amersfoort. Reinier Sonneveld maakte een aanzet tot een soort catechismus over de vragen die hierover op ons afkomen. En, er zijn nog heel veel vragen.
Een boek voor alle nieuwsgierige kinderen, van 9-91 jaar, en voor iedereen die na wil denken over de combinatie van ‘christen-zijn’ en schepping & evolutie.
AP
Een tweede recensie op deze site van mederecensent Merijn (MW):
Het Geheime Logboek van Topnerd Tycho is een leuk boek. Het begint met een meteoriet die inslaat in het fietsenhok van de school en alle leerlingen moeten naar huis. Welk kind wil dat nu niet? Naar aanleiding van deze gebeurtenis probeert Tycho, met de hulp van de meester op school en zijn oom Jeroen te ontdekken hoe het precies zit met de schepping en de evolutietheorie.
Het is een boek waarin de kloof tussen kinderen en volwassenen duidelijk wordt op een leuke manier (“Haha!” appt Tycho naar zijn oom, “Appt u met uw wijsvingers? Dat moet u met uw duimen doen, dat gaat veel sneller!”), maar ook op een dieper niveau, wanneer de volwassenen, zoals Tycho’s moeder en de moeder van een klasgenootje van hem, de kinderen proberen te vertellen dat ze niet in de evolutietheorie en de oerknal mogen geloven omdat dat een sprookje is dat is verzonnen door de mensen die niet in God willen geloven. De kinderen begrijpen dit niet goed. ‘Maar het kan toch allebei?’ zeggen ze. Dat is dan ook de boodschap van dit boek: God heeft alles gemaakt, maar we weten niet hoe. God heeft ons ook ons verstand gegeven om de wereld te kunnen bestuderen en zelf uit te vinden hoe de dingen zijn ontstaan, of dat nou 13,4 miljard jaar geleden is met een knal of 6000 jaar geleden (dat kan je uitrekenen aan de hand van de Bijbel, zegt de moeder van Tycho’s klasgenootje) zo maar geschapen door God.
Het boek is heel leesbaar, leuk en grappig geschreven. Ik had hem in een paar uur uit, dus voor kinderen is het waarschijnlijk een prima lengte. Wat ook leuk is, is dat de digitale wereld ook is meegenomen in dit boek; de appjes en mailtjes van Tycho aan oom Jeroen zijn er in hun geheel in opgenomen, er is extra informatie over de dingen waar Tycho zich mee bezighoudt, die hij waarschijnlijk op internet heeft opgezocht en in zijn logboek heeft gestopt, en er zijn QR-codes die je kan scannen om op internet filmpjes en informatie te vinden over de onderwerpen. Soms onderbreken deze onderdelen een beetje de flow van het boek, maar het is bijna nooit storend. Al met al is dit een heel goed boek voor kinderen die graag nadenken over hoe dingen werken en die veel vragen stellen en het leuk vinden om te lezen en informatie te zoeken op internet.
MW
Koop dit boek bij je plaatselijke (christelijke) boekhandel