Er zijn van die boeken die verplichte kost zouden moeten zijn op alle scholen. Van die pareltjes, prachtig vormgegeven, origineel, goed leesbaar, informatief en interessant. Erop of eronder is zo’n titel.
In het Nederlands Dagblad van 29-11-2016 staat een artikel met de titel ‘Er kan hier vier meter water komen’. Het artikel refereert aan een populaire dramaserie van de Evangelische Omroep: ‘Als de dijken breken’. In die serie komt tijdens een zeer zware storm half Nederland onder water te staan. “De serie zorgt voor extra bezoek op de site van Rijkswaterstaat en maakt mensen bewust van de noodzaak van drinkwater, zandzakken en wollen dekens.”, aldus het ND.
Dat is mooi. Want het kan gebeuren, de kans is heel klein, maar een perfecte storm zou voor een enorme watersnoodramp kunnen zorgen in Nederland. Hoe dat komt? Dat lees je in Erop of eronder – hoe Holland het hoofd boven water houdt.
Auteur Anne Pek, dochter van een waterbouwer, is er samen met illustrator Irene Goede in geslaagd een mooi en toegankelijk boek te maken over het ontstaan van Nederland als land. Vanaf de eerste eeuwen van onze jaartelling tot aan de Deltawerken in de tweede helft van de vorige eeuw wordt beschreven hoe de Hollanders hun land aan het water hebben ontworsteld. En hoe het water het land weer in bezit nam. Zoals hier over de Allerheiligenvloed in 1570:
En net toen het Allerheiligen werd – die dat waarop de Hollanders hun doden herdachten met bloemen, lichtjes en lekkere hapjes – wakkerde de wind nog extra aan. De heftigste stormvloed uit onze hele geschiedenis bulderde die dag over ons land. Zelfs de Watersnoodramp van februari 1953, waaraan oude Nederlanders nog rillend terugdenken, verbleekt erbij. Het zeewater voor onze kusten was eind oktober 1570 door de aanhoudende wind hoger opgestuwd dan ervoor én erna ooit gebeurde. In de nacht van 1/11 brak het op talloze plaatsen door de duinen en dijken heen – langs de Noordzee, langs de Waddenzee en langs de Zuiderzee (…)
Toen de wind was gaan liggen en het water weer wat was gezakt, keken de overlevenden vol ontzetting om zich heen. Waar ze ook keken, overal zagen ze dode mensen, verdronken vee en ingestorte huizen. Hele boomgaarden waren ontworteld, hele moestuinen verdwenen. En de oogst van die zomer was weggespoeld. Wat volgde was een lange, hongerige winter. (blz. 109)
Maar ook over hoe er steeds ingenieuzer uitvindingen werden gedaan om het water weer weg te krijgen en te houden:
Toch is de echte held in dit hoofdstuk geen mens, maar een machine: de windmolen! Eeuwenlang sloegen de windmolens krakend en zwoegend het water uit de polders. Als we die niet hadden gehad, had Holland er pas écht anders uitgezien. Sterker nog, dan had Holland er gewoon níét uitgezien. Want als de Hollanders met het droogmalen van hun meren hadden moeten wachten op de stoommachine, was het grootste deel van hun land allang van de kaart gespoeld. (blz. 115)
Verhalen over Holland, haar inwoners en de strijd met het water worden afgewisseld met informatieve teksten over o.a. sluizen, molens en dijken. Ook staan er landkaartjes in zodat duidelijk wordt hoe Nederland er in de loop van de eeuwen uit heeft gezien.
Samen met de prachtige illustraties van Irene Goede is het een mooi, compleet werk waarin Aardrijkskunde en Geschiedenis hand in hand het ontstaan van Nederland boven water halen en Nederlandse schoolklassen van verplichte kost voorzien.
Het boek leest als een trein en is een must voor j/m 10+, bovenbouw basisschool, een geweldig boek om in de klas te gebruiken om de Nederlandse geschiedenis van het water te bespreken. Ook volwassenen zullen dit boek met plezier lezen.
Wil je meer weten over de watersnoodramp 1953, kijk ook op de website van de canon.
GO
Koop dit boek bij uw plaatselijke boekhandel
of