Een prachtig jongerenboek: ‘De oorlog die mijn leven redde‘. Het gaat over de negenjarige Ada uit Londen. Met haar 6-jarige broertje vlucht ze de stad uit, zonder dat haar moeder dit weet. Ada moet ook haar eigen oorlog overwinnen.. Ze heeft een klompvoet.
Hoofdpersoon in dit bijzondere verhaal is Ada. Ze is geboren met een klompvoet, waar nooit iets aan gedaan is. Haar moeder verwijt haar dit gebrek, schaamt zich voor haar. Ada is ongewenst. Moeder noemt Ada ‘ongelukkig’ en soms zelfs ‘gedrocht’ en daarom mag ze niet naar buiten. Ze moet van haar moeder altijd binnen blijven, mag wel naar buiten kijken, maar meer niet. Wat er in het ‘echte leven’ gebeurt, vraagt ze aan haar jongere broertje Jamy. Zo wordt ze een beetje op de hoogte gehouden. Verder is haar leven een hel: ze wordt geestelijk en lichamelijk verwaarloosd door haar moeder. Als ze iets doet wat moeder niet aanstaat, moet ze in het keukenkastje. Haar vader leeft helaas niet meer.
Ada kan niet lopen en haar moeder wil ook niet dat zij dat kan. Maar, Ada is vaak alleen in de kamer en besluit te willen staan en lopen, hoewel dat heel pijnlijk is. Ze zet door en leert zo goed en zo kwaad als dat gaat lopen. Ze heeft altijd pijn. Als ze ze van haar broertje hoort, dat de kinderen geëvacueerd zullen worden vanwege de oorlogsdreiging weet Ada iets zeker: zij gaat mee. Nu is ze blij dat ze zichzelf lopen/staan heeft geleerd. Ze vluchten uit huis, weg van moeder, reizen met de groep met de trein en komen in een stadje, waar blijkt dat ook daar niemand Ada en Jamy wil hebben… En worden gebracht bij Susan, die ‘geen verstand van kinderen heeft’.
Susan wordt overvallen door de plotselinge komst van de kinderen, maar gaat voortvarend aan de slag met de kinderen: in bad, wassen, crème op zere plekken, lekker eten, verband om de voeten van Ada, nieuwe schoenen, krukken, en een bezoekje aan de dokter, boeken voorgelezen krijgen, lezen leren. Bij Susan mag Ada ‘gewoon’ naar buiten en er is een paard, Butter. Ada is gek op paarden en dat is wederzijds. Ze geniet van het buiten-zijn, de natuur, de buitenlucht, het omgaan met Butter en het vrije leven. Al zijn hier ook drempels. Jamy mag naar school, Ada is ‘niet leerbaar’.
Wat Ada niet kent is liefde. Ze heeft er nooit echt mogen zijn. Ze weet niet hoe ze om moet gaan met Susan, die aardig voor haar is, voor haar wil zorgen. Ada hoeft niet meer voor Jamy te zorgen. Maar dat is haar tweede natuur geworden. Ada is getraumatiseerd door het liefdeloze gedrag van haar moeder. Hoe kan ze zichzelf accepteren en een gewoon plekje in de wereld veroveren zonder dat ze alleen als ‘gedrocht’, ‘als mismaakte’, ‘foute voet’ gezien wordt. Een handicap dat haar ouders door een operatie hadden kunnen verhelpen.
Ada en Jamy hebben het goed bij Susan, maar Ada voelt zich verscheurd. Ze kan niet laten merken dat ze het fijn vindt. Ze gooit Susan voor de voeten ‘Je wilde ons helemaal niet. Je vindt ons niet eens aardig’. Ze wil zich niet hechten aan Susan, want ze weet: als haar moeder hen komt halen, moet ze weer terug naar het beperkte leven in een kamer als ‘niet-gewenst gedrocht’. Jamy wil wel terug, hij mist zijn ‘bekende Londense leven’, maar Ada hoopt er niet meer naar terug te moeten. Ze haat haar moeder, maar.. het is toch wel haar moeder? Ze voelt zich verscheurd bij Susan. ‘Ik had zoveel. Ik voelde me zo verdrietig’. Moet ze straks alles, wat ze bij Susan heeft opgebouwd weer loslaten? Ze leert van Susan hoe ze op negatieve reacties moet reageren ‘Die kromme poot zit een heel eind van mijn hoofd’.
Door bombardementen moet iedereen in een schuilhut, wat moeilijk is voor Ada. Ze raakt in paniek, ‘dat aanrechtkastje…die lucht’. Ze wordt beroemd in het stadje als ze een spion weet aan te wijzen. ‘Het was alsof ik in dat stadje geboren was. (…) Alsof ik ertoe deed, belangrijk was. Geliefd’. Eindelijk voelt ze hoe het om er te mogen zijn en verovert ze een plekje in de wereld. Precies op de dag dat ze zich zielsgelukkig voelt, komt haar moeder om hen op te halen. Ada is terug bij af.
Toch is dit niet het einde. De oorlog redt het leven van Ada en Jamy.
Een indringend boek met een droevig, maar tegelijk hoopvol verhaal. Het verhaal van Ada die de oorlog in haar binnenste moet zien te stillen. Een boek over een zwaar verwaarloosd, door haar moeder gehaat meisje, dat door de oorlog in een ‘normale samenleving’ komt, waar ze niet mee om kan gaan, maar mee moet leren omgaan.
Een verhaal dat bij je binnenkomt, dat je in een ruk uit wilt lezen. Een jongerenboek dat nu eens vanuit een heel andere invalshoek over de Tweede Wereldoorlog gaat. De oorlog is het decor van het verhaal, de echte oorlog zit in Ada. We kijken uit naar het tweede deel over Ada.
(Klein correctiefoutje, blz. 48, ‘contact’ in plaats van ‘contant’)
AP
Koop dit boek bij je plaatselijke (christelijke) boekhandel
of